Wat moeten we toch met Sinterklaas

“Zit je nu nog steeds te zoeken naar de oorsprong van Sinterklaas? Is dat niet een beetje laat, Johannes?” “Nee, Mariëtte, ik wil het gewoon weten!” “Jétehé,” roept Mariëtte vertwijfeld, “kerel je bent zeventig jaar! Kom op, kom achter je pc vandaan. Wij gaan lekker koffie drinken en we nemen er een heerlijk stuk gevulde speculaas bij.”

“Heerlijk toch hè,” zegt ze, “gevulde speculaas, taai-taai, kerstbanket en dat soort dingen. Jammer dat ze dat hier in Frankrijk niet hebben.” Johannes hoort het maar half en antwoord, “toch laat het me niet los.” “Wat laat je niet los?” “Nou wat die kleine meid zei, over Sinterklaas. Ik hoor het die wijsneus, amper vier jaar, nog zeggen. “Opa, Ali heeft verteld, dat Sinterklaas in Turkije woont.” “Ach, Johannes, wat maakt dat nu toch uit. Of Sinterklaas nu aan de Costa Brava of in Alanya woont, dat zal de kinderen worst wezen. Het gaat de kleintjes om het feest en niet om het eigendomsrecht van een legende”.” Ja, ja,” sputtert Johannes, “maar laat me nou even uitpraten. Ik zei toen tegen haar, zeg jij maar tegen je vriendinnetje, dat onze Sinterklaas uit Spanje komt.” Zij keek mij verbaasd aan met een blik van “nou jij maakt fouten ouwe” en sprak toen de historische woorden,  “Maar opa, Ali is niet mijn vriendinnetje, dat is een man.” “Ja, Johannes, nu kun je merken dat je oud wordt, jongen. Culturen veranderen en de tijd snelt voort, en jij strompelt daar een beetje achter aan.”

Het is een ogenblik stil aan de overkant, van de tafel. Dan, als Johannes zichzelf, na de verwoestende kritiek van Mariëtte, weer heeft hervonden, recht hij zijn rug, kucht nog even en begint zijn relaas.

“Ik begrijp heel goed dat er tussen allerlei volkeren, cultuur verschillen bestaan. Natuurlijk heb ik ook begrip voor mensen die hun cultureel erfgoed willen beschermen en bewaren voor het nageslacht. Wat ik niet begrijp is, dat men in Nederland zo snel anticipeert op invloeden uit andere culturen. Het is fantastisch dat er een “multiculti” samenleving onstaat, waarbinnen je elkaar respecteert om wie je bent. Om dat te bereiken hoef je toch niet direct jouw cultuur af te stemmen op die van minderheden in de samenleving? Wat we vorige week gezien hebben in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht, vind ik een tikkeltje overdreven.”

“In Amsterdam stappen we een grootwinkelbedrijf binnen, overal Witte Pieten. Absoluut geen vertoning. De juffen en de meesters bestaan niet meer. Het zijn nu Job, Ali en Treintje, die de groepen leiden bij de Kinderopvang. Oh, ja, ook zoiets, het barst van “Opvangen” in die grote steden, zelfs een opvang voor moeders. In onze tijd, was moeder gewoon thuis en was zij onze opvang. De enige andere opvang die wij kenden was het Leger des Heils. Tegenwoordig is er een opvang voor bijna alles, daklozen, moeders, paarden, crisis, huiselijk geweld, parachutspringers, skydivers, getekkelde AOWers en ontspoorde grootouders.” “Johannes, je moet niet zo doordraven en er van alles en nog wat bijhalen, dat is niet goed voor je hart,” smeekt Mariëtte bijna.

Johannes zucht wat en denkt hardop verder. “Het is toch gek, Sinterklaas is een oeroud Hollands volksfeest met leuke ouwe Sinterklaasliedjes. Liedjes die je niet meer mag zingen, omdat andere groepen zich daar misschien aan storen. Mag je nu geen “Zie ginds komt de stoomboot uit Spanje weer aan” zingen, omdat hij oorspronkelijk uit Turkije komt? Wat is er mis met “Zwarte Piet heeft krullen in zijn haren.”  Wij kenden geen Turks Sint Nicolaas-verhaal. Het Hollandse Sinterklaas-verhaal, ging over een stokoude bisschop die, met schimmel en al, op een stoomboot uit Spanje kwam! Hij reed niet op een ezel, maar op een paard. Zijn assistenten heetten, Pieten en die waren zwart, omdat ze door de schoorstenen moesten om wat in de kinderschoenen te doen. Van het feit, dat er alleen maar gesproken werd over Pieten en niet over Pietinnen, heeft geen enkele feministe ooit wakker gelegen. Sterker nog, de ploeg van Sinterklaas bestond uit zwarte Pieten met en zonder tieten. Voor zover bekend, had de samenleving daar nooit een probleem mee.”

Johannes stapt op, verlaat de keuken en gaat weer achter zijn pc zitten. Hij googled nog wat en tikt, “Sinterklaas” in. Bam, een hele rits Klazen op het scherm. Een ding is helder, of het nu gaat over, Sinterklaas, Saint Nicolas, Nicolaas van Myra, Nicolaas van Bari of Nicolaas van Patara, er is maar een conclusie mogelijk. Hij roept, “Mariëtte, kom eens kijken! Moet je lezen,” zegt hij, als zij naast hem staat.

“Sinterklaas komt oorspronkelijk uit Patara in Lycië in Anatolië, Turkije. Een gebied dat vroeger bekend stond als Klein-Azië. Hij was ooit, ergens in de vierde eeuw, bisschop in Myra, de toenmalige hoofdplaats van Lycië. Nicolaas van Myra werd later heilig verklaard en kreeg de titel, Sint Nicolaas”. Zelfs nu nog is hij de beschermheilige van kinderen, ongehuwde vrouwen, kooplieden, studenten, geliefden, slagers, dieven, moordenaars, piraten. Vooral met dat laatste zullen ze in Somalië erg blij zijn,” zegt Johannes. “Kijk hij is ook schutspatroon van de zeelieden. Nou, dat weten die piraten volgens mij niet en de zeelieden zijn het zeker vergeten. Kijk hier, dit is frappant, de stoffelijke resten van Sint Nicolaas van Myra, rusten niet in Turkije, maar in Italië.”

Ze “surfen” nog even verder, daar is nog iets dat Johannes z’n aandacht trekt. In Amerika is Santa Claus dezelfde persoon als Sinterklaas, niet Sint Nicolaas, nee, Sinterklaas! Op een Franse site, staat te lezen, “Le Père Noël est l'équivalent français du Santa Claus américain dont le nom est lui-même déformation du Sinter Klaas. Sinterklaas a traversé l'Atlantique avec des Hollandais. Son nom s'est américanisé en Santa Claus.” Het begrip “Sinterklaas” is dus met de Nederlandse emigranten meegenomen naar Amerika en wordt gevierd op 25 december. Je kunt je afvragen, waarom wij in een maand twee keer hetzelfde feest vieren.

“Maar Johannes, wij, Nederlanders kunnen met deze ingrediënten (Mariëtte is een gevierde kookmaniak) een poging doen, om de verschillende culturen binnen Europa en in Nederland in het bijzonder, dichter bij elkaar te brengen. Wij schenken het feitelijke Sint Nicolaas van Myra-feest aan Turkije. We verlangen daar niets voor terug, want we hebben tenslotte, lang geleden, hun tulpenbollen daar al weggehaald. Ik weet zeker dat Rutte en Hare Majesteit dit initiatief zullen toejuichen. Zij kunnen trouwens een actieve rol spelen bij het slagen van dit project. Via allerlei officiële netwerken zijn zij, als geen ander in staat, de internationale politiek te mobiliseren. Een perfect middel om Berlusconi net zo lang onder internationale te druk zetten, totdat hij de resten van de heilige van Myra, terug geeft aan Turkije.”

“Dat is toch een mooie oplossing of niet, Johannes? Dat maakt,” vervolgt Mariëtte, “een heleboel mensen blij. Alle Nederlanders blij. De winkeliers, omdat zij met minder kosten minimaal eenzelfde omzet halen. Zij hebben geen kosten meer voor intermezzo’s met stoomboten en schimmels. De rest van Nederland blij, omdat er geen gesodemieter meer is met zwarte of witte Pieten, want die bestaan dan niet meer en de tulpenbollen mogen blijven. Het strooigoed, de speculaaspoppen, enzovoorts, verhuizen naar de eerste Kerstdag. De tweede Kerstdag blijft gewoon zoals hij was. Hebben we toch twee dagen feest. Bovendien valt 25 december ook nog eens na de “eindejaars bonussen”. Voor gewone stervelingen is dat meestal een 13e maand. De verzekeraars en bankiers kunnen rekenen op minimaal een jaarsalaris. Kortom een enorm potentieel aan koopkracht.

“Turkije blij, want zij krijgen belangrijk historisch en cultureel erfgoed terug. Zij krijgen er bovendien weer een nationale feestdag bij en de tulpenbollen mogen gelukkig in Lisse blijven. Dat is een hele zorg minder, want de tulpenbollen produceerden in Anatolië alleen maar witte bloemen.”

“Italië blij, want Berlusconi doet eindelijk iets nuttigs en er komt weer ruimte vrij in de Basiliek van Bari. Berlusconi blij, want hij kan, nu de naam van Sint Nicolaas niet meer aan de basiliek is verbonden, de Basiliek herdopen in de Berlusconi Basiliek.”